روبات جراح جدید می تواند حرکات بسیار ظریفی که برای عمل آب مروارید لازم می باشد را انجام دهد.
آکسیس سیستمی که مشاوران کمبریج تولید نموده اند روبات کوچکی است که از راه دور کنترل می شود و دارای دو بازو می باشد با دستهای انبرک دار. این دستگاه برای عمل جراحی چشم با دقت بیشتری از انسان طراحی شده است.
هر سال ۲۰ میلیون از مردم دنیا به آب مروارید مبتلا می شوند و این عمل یکی از متداولترین جراحی ها در دنیاست. با آنکه عوارض این جراحی کم است ده ها هزار نفر از آن رنج می برند.
آب مروارید با تار شدن لنز طبیعی چشم و تار شدن دید بوجود می آید. جراح جهت بازگرداندن دید، در لنز سوراخ کوچکی ایجاد می کند، تکه ای که تار شده را بیرون می آورد و لنز دایمی پلاستیکی جایگزین آن می کند.
این جراحی بدون لرزش دست انجام پذیر می باشد. متداولترین مشکل این عمل زمانیست که جراح به طور تصادفی پشت لنز را سوراخ می کند که غشا نازکی در چند میلیمتری محلی است که باید عمل شود و باعث دید مبهم می شود.
هدف از طراحی آکسیس جلوگیری از چنین خطاهای انسانی است.این دستگاه دارای انبرهای دقیقی است که بر بازوهای به اندازه قوطی های نوشابه و تاندونهایی قوی اما سبک قرار دارد. جنس این تاندونها از همان موادیست که ناسا در بادبانهای خورشیدی اش استفاده می کند. این انبرها می توانند در فضای ۱۰ میلیمتری- اندازه لنز چشم- بچرخند. این مدل نمایشی است؛ در محصول نهایی چاقوی کوچک جراحی جایگزین انبرها می شود.
هاله روباتی
جراح جهت کنترل روبات در ایستگاهی نزدیک بیمار می نشیند و از دو دستۀ لمسی سه بعدی برای حرکت دادن چاقوی جراحی استفاده می کند در حالیکه در صفحه نمایش عملکرد آنها را نگاه می کند. تصویر صفحه نمایش بزرگ است تا جراح بتواند حرکات دقیقتری را با انبرها انجام دهد که با دست انسان امکانپذیر نیست.
یکی از فواید این سیستم آن است که نرم افزار محدودیتهای مشخصی قائل می شود که قابل نقض نمی باشند. کریس واگنر مسئول پروژه می گوید « سیستم اجازه نمی دهد به اشتباه پشت لنز سوراخ شود.»
در حال حاضر روباتهای جراحی چون سیستم داوینچی برای برخی جراحی ها مورد استفاده قرار می گیرند. اما معمولا این روباتها بزرگ هستند و از ابزار تلسکوپی استفاده می کنند.
واگنر می گوید «قطعات متصل شده باید قادر به انجام حرکات بزرگ در خارج از بدن و حرکات ظریف درون بدن بیمار باشند.» اندازه آکسیس به هاله ای کوچک دور سر، کاهش یافته است. به خاطر کوچک بودن اندازه این روبات نسبت به دیگر تکنیکهای جراحی روباتیک ارزاتر است.
با آنکه روباتهای دیگر برای جراحی های کوچک – حتی چشم- طراحی شده اند، هیچگاه برای جراحی آب مروارید مورد استفاده قرار نگرفته اند. سیستم روباتیکی که توسط شرکت هلندی پریس آی در بیمارستان جان رادکلیف آکسفورد مورد آزمایش قرار دارد روی شبکیه چشم کار می کند و نه لنز چشم.
اول چشم بعد روده
ایان موردوک چشم پزشک دانشگاه لندن می گوید بسیار جالب است که آکسیس از سوراخ شدن پشت لنز جلوگیری می کند «این اتفاق ۰٫۱ تا ۰٫۷ درصد مواقع رخ می دهد. کاهش میزان عوارض بسیار عالیست.»
اما موردوک مطمئن نیست که آکسیس نسبت به تکنیکهای پیشرفته موجود جراحی آب مروارید مانند جراحی لیزر آب مروارید برتری داشته باشد.
پیتر کیم جراح کودکان سیستم سلامت کودکان در واشنگتن که با روباتهای جراحی بزرگتر و خودکار کار می کند می گوید روباتهای کوچک جراحی هم اکنون در برخی کلینیکها مورد استفاده قرار دارند. یکی از آنها روبات نوروآرم است که در جراحی مغز بکار می رود. « روباتهای کوچک را تحسین می کنم اما از نیاز برآورده نشده و ارزش پیشنهادی مطمئن نیستم.»
اما خالقان آکسیس عقیده دارند جراحی آب مروارید شروع ماجراست. واگنر می گوید «به زودی کاربردهای بیشتری پیدا خواهد کرد. به طور مثال در جراحی روده. می توان انبر در انتهای آندوسکوپ قرار داد و مشکلات کوچکی مانند پلیپ را برطرف کرد.»
واگنر امیدوار است روزی آکسیس قادر شود عملهایی که جراحان آرزویش را دارند انجام دهد. «می خواهیم بیشتر کار کنیم تا امکانات بیشتری بوجود آوریم.»
منبع: https://www.newscientist.com/article/2111445-robot-surgeon-can-slice-eyes-finely-enough-to-remove-cataracts
